Z jednej strony rosnące koszty ogrzewania, z drugiej — konieczność posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku sprawiają, że coraz więcej osób zastanawia się, jak uzyskać dom pasywny lub czy warto go postawić na swojej działce. Kiedy dom pasywny się opłaci, a kiedy lepiej się wstrzymać z budową?
Zanim odpowiemy na pytanie, czy opłaca się budować dom pasywny, warto wyjaśnić, czym różni się on od energooszczędnego czy niskoemisyjnego. W pierwszej chwili te kategorie mogą wydawać się mgliste; przekładają się jednak na liczbę kilowatogodzin potrzebnych do ogrzania każdego metra kwadratowego. I tak:
W domu pasywnym jest to 15 kWh na m2 rocznie.
Dom niskoemisyjny zużywa 15 – 30 kWh na m2 rocznie.
Dom energooszczędny według norm WT 2021 potrzebuje najwyżej 70 kWh na m2 rocznie (od 2024 r. to będzie dom w klasie A).
Dla porównania stary, nieocieplony dom potrzebuje 150 kWh/m2 na rok.
Dom ocieplony wybudowany w ciągu ostatniej dekady może potrzebować ok. 70-100 kWh na m2.
Aby dowiedzieć się, jak jest w przypadku konkretnego domu, warto wykonać audyt energetyczny.
Jak zrobić dom pasywny ze zwykłego?
Jak można się już domyślić, czytając powyższe informacje, przekształcenie starego domu w dom pasywny wymaga zastosowania zaawansowanych technologii izolacyjnych oraz unowocześnienia systemów grzewczych i wentylacyjnych. Kluczowe jest również zwrócenie uwagi na szczelność budynku oraz jakość okien i drzwi, aby zapewnić optymalną efektywność energetyczną. Jeśli chodzi o przerobienie na pasywny domu wybudowanego w ciągu ostatnich kilku dekad, to może się udać.
Warto wiedzieć! Im starszy budynek, tym droższe byłoby zastosowanie w nim odpowiednich dla domu pasywnego technologii (jak w Nowym Jorku, gdzie przerobiono na pasywny budynek z 1852 roku). Również im mniejszy budynek, tym łatwiej go przerobić na pasywny, a w przypadku zamku czy pałacu to może okazać się niezwykle kosztowne.
Czytaj dalej: Ocieplenie domu – koszty w 2024 r. rosną, ale jeszcze są dofinansowania. Warto się pospieszyć!
Budowa domów pasywnych krok po kroku
Pierwszym krokiem w budowie domu pasywnego jest solidne zaplanowanie i wykonanie projektu. Projekt ten musi uwzględniać szereg czynników, takich jak orientacja budynku względem słońca, dobór odpowiednich materiałów izolacyjnych oraz wybór efektywnego systemu wentylacji i ogrzewania. Może się wydawać, że każdy budynek jest orientowany pod względem stron świata. Co więc jest tak szczególnego akurat w domu pasywnym? Tu energia ma pochodzić ze słońca w tym sensie, że salon może być np. ogrzewany przez większą część dnia przez ciepło wpadające dużymi oknami. Zaniedbanie tego kroku sprawi, że dom po prostu straci swój pasywny charakter.
Kolejnym ważnym etapem jest zamówienie i wykonanie solidnej izolacji termicznej. W domach pasywnych używa się wysokiej jakości materiałów izolacyjnych, które minimalizują straty ciepła i zapewniają optymalne warunki termiczne we wnętrzu budynku. Izolacja powinna obejmować nie tylko ściany zewnętrzne, ale także podłogi, dachy oraz stropy. W domach pasywnych duże znaczenie mają również okna i drzwi.
Więcej: Projekty domów z dużymi oknami: czy są praktyczne?
Jak uzyskać dom pasywny? Należy wybierać modele o wysokiej izolacyjności termicznej, które minimalizują straty ciepła i jednocześnie umożliwiają swobodny przepływ powietrza. Dobrej jakości okna i drzwi zapewniają skuteczną wentylację oraz optymalne wykorzystanie energii słonecznej do ogrzewania wnętrza.
Ogrzewanie w domu pasywnym
Istotne jest umieszczenie pomieszczeń dziennych po stronie południowej lub południowo-zachodniej, aby wykorzystać energię słoneczną do ogrzewania wnętrza. W domu pasywnym ogrzewanie jest minimalizowane dzięki zastosowaniu wysokiej jakości izolacji termicznej oraz wykorzystaniu energii słonecznej do ogrzewania wnętrza. Często stosuje się także systemy ogrzewania podłogowego lub ściennego, które zapewniają równomierne i komfortowe rozprowadzenie ciepła.
Więcej: 6 (drogich?) sposobów na ogrzewanie elektryczne w 2024 r. A który z nich jest najtańszy?
Wentylacja w domu pasywnym
Jak zrobić dom pasywny, który idealnie spełnia swoją funkcję? Niezbędny jest efektywny system wentylacji z odzyskiem ciepła. Taki system pozwala na usuwanie powietrza z budynku oraz dostarczanie świeżego powietrza z zewnątrz, przy minimalnej utracie ciepła.
Wentylacja w domu pasywnym odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu odpowiedniej jakości powietrza wewnątrz budynku. Najczęściej stosuje się systemy wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, które pozwalają na efektywne usuwanie zużytego powietrza i dostarczanie świeżego, bez straty ciepła. Na stronie Z500.pl do każdego projektu zamówisz klimatyzację z funkcją grzania w trybie powietrznej pompy ciepła. Wszystkie projekty Z500.pl uwzględniają mechaniczną wentylację.
Ważne: Po zakończeniu budowy domu pasywnego warto przeprowadzić audyt energetyczny, mających potwierdzić jego efektywność energetyczną oraz komfort mieszkalny. Testy te obejmują m.in. testy szczelności budynku oraz pomiar zużycia energii. Wtedy można od razu dokonać korekt.
Świadectwo energetyczne do projektu budynku możesz od razu zamówić np. na Z500.pl.
Budowa domów pasywnych krok po kroku to złożony proces, który wymaga solidnego planowania, precyzyjnego wykonania oraz stosowania najnowszych technologii i materiałów budowlanych. Jednakże efektywność energetyczna, wysoki komfort mieszkalny oraz długoterminowe oszczędności w eksploatacji budynku sprawiają, że budowa domu pasywnego jest inwestycją wartą rozważenia.
Dom pasywny – jak wygląda?
W obliczu tego, co pisaliśmy powyżej o tym, jak wykonać dom pasywny, może się wydawać, że to musi być skomplikowana konstrukcja z gliny i słomy czy modny dom kopułowy. Okazuje się jednak, że to mit! Przez lata budownictwo pasywne było znane tylko wśród alternatywnych fanów ekologii. Dziś, gdy zastanawiasz się, jak wygląda dom pasywny, to tak naprawdę może on być nie do odróżnienia od każdego innego budynku, jaki mijasz. Sekretem w dużej mierze są odpowiednie materiały izolacyjne, projekt domu pasywnego i technologia, w jakiej wznoszona jest budowa.
Czy wiesz, że… wbrew stereotypowi na temat tego, jak wyglądają domy pasywne, to nie tylko “chatki” z drewna czy słomy, ale też wysoce zaawansowane technologie. Ostatnio pojawiają się np. domy pasywne z keramzytu, perlitu czy nawet z plastiku z recyclingu.
Czytaj też: Jak zbudować dom energooszczędny w 2024 roku i na co uważać?
Układ pomieszczeń w domu pasywnym
A jak wykonać dom pasywny pod względem układu pomieszczeń? Powinien być starannie zaplanowany, aby zapewnić optymalny przepływ powietrza i maksymalne wykorzystanie naturalnego oświetlenia. Może też pomóc w dogrzaniu domu, jeśli salon czy korytarze będą bliżej zewnętrznych ścian, a “w środku” całej konstrukcji usytuowana zostanie sypialnia.
Jak zrobić okna w domu pasywnym?
Okna w domu pasywnym powinny charakteryzować się wysoką jakością wykonania oraz doskonałą izolacyjnością termiczną. Preferowane są certyfikowane okna z trzema szybami i ramami termoizolacyjnymi, które zapewniają minimalne straty ciepła i maksymalne zyski energii słonecznej. Przykładowo projekt domu Z402 + zorientowany salonem do południa pozwoli “zebrać” jak najwięcej światła słonecznego w ciągu dnia. Pomocne mogą być też świetliki bezpośrednio w dachu.
Czy istnieje tani dom pasywny?
Nie da się ukryć, że cena domu pasywnego zazwyczaj jest wyższa niż w przypadku “zwykłych” domów. Tani dom pasywny może być osiągalny poprzez odpowiedni dobór projektu oraz zastosowanie prostych rozwiązań technologicznych. Może to obejmować m.in. minimalizację powierzchni użytkowej oraz wybór ekonomicznych materiałów budowlanych. Kolejnym tematem, jeśli chodzi o tani dom pasywny, są dofinansowania — program Czyste Powietrze i odliczenie materiałów termoizolacyjnych od podatku. To pozwala obniżyć koszty budowy domu pasywnego o nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Warto pamiętać: początkowy koszt inwestycji może być wyższy niż w przypadku tradycyjnych domów, choć długoterminowo oszczędności mogą przewyższyć koszty.
Podsumowanie — czy opłaca się budować dom pasywny?
Kiedy dom pasywny się opłaci? Jest to budynek, który charakteryzuje się bardzo niskim zużyciem energii dzięki zastosowaniu wysokowydajnej izolacji termicznej, szczelności konstrukcji oraz wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, więc potencjalne oszczędności mogą tu być duże. Zapewnia efektywne rozwiązanie pozwalające na utrzymanie komfortowych warunków termicznych wewnątrz budynku przy minimalnym zużyciu energii.
Jak uzyskać dom pasywny? Budowa domu pasywnego może być opłacalna w dłuższej perspektywie, ponieważ pozwala na znaczne obniżenie kosztów eksploatacji budynku poprzez minimalizację zużycia energii. Jednakże początkowy koszt inwestycji może być wyższy w porównaniu z budową tradycyjnego domu, dlatego ważne jest uwzględnienie długoterminowych korzyści ekonomicznych i środowiskowych.
